Hebben we voor onze vraagstukken advies- of instemmingsrecht?

Vraag

Organisatievisie
In 2019 is de organisatievisie vastgesteld. De OR heeft hier indertijd een adviesaanvraag voor gekregen en dus ook advies op uitgebracht. Ondertussen is de wereld veranderd en verandert onze visie. Daar hoort (wellicht) een andere organisatie bij. Daarom wil de bestuurder de visie uit 2019 herijken. De herijking zal waarschijnlijk leiden tot een nieuwe organisatievisie.
De OR is van mening dat hij een adviesaanvraag moet krijgen voor de nieuwe visie. Klopt dit? Maar misschien ook al voor het proces naar een nieuwe visie toe?
De bestuurder wil dit niet doen omdat hij nog niet weet of er een nieuwe visie komt of wat er in een nieuwe visie komt te staan.

Werkconcept
De OR heeft een adviesaanvraag gekregen voor het werkconcept. In dit werkconcept gaat men ervan uit dat de medewerkers maximaal 2 dagen per week op kantoor mogen komen werken. Er is overleg mogelijk, maar uitgangspunt is dat men meer thuis moet gaan werken. Aangezien dit de arbeidsomstandigheden raakt, is de OR van mening dat hier een instemmingsaanvraag voor moet komen en niet een adviesaanvraag.

Kantooromgeving
Om uitvoering te kunnen geven aan het werkconcept (zie hierboven) wordt ook gewerkt aan de kantooromgeving. Waar komen de verschillende teams/afdelingen te zitten? Hoeveel werkplekken worden er per team beschikbaar gesteld? Wat is de kastruimte? Hoeveel stiltewerkplekken komen er? Waar kan koffie worden gehaald? Enz.
Heeft de OR hier inspraak in? Moet hier een advies of instemming voor komen?

Antwoord

Je vraagt naar ons oordeel over advies- dan wel instemmingsplicht van een aantal plannen van jullie directie. Allereerst: adviesplichtig zijn besluiten die gaan over zeggenschap, structuur en (in-)richting van de onderneming, concreet benoemd in de opsomming van art. 25 lid 1 WOR en daar staat de ‘organisatievisie’ van een onderneming niet bij. Ook de kantoorinrichting  staat daar niet in. Geen adviesrecht dus.

Daarmee is de kous echter niet af. Want uit de organisatievisie kunnen wel adviesplichtige besluiten voortvloeien, bijvoorbeeld rond de bevoegdheidsverdeling of de inrichting van de organisatie. Art. 24 lid 1 WOR verplicht de ondernemer van dit soort besluiten mededeling te doen in de overlegvergadering en ook met de OR af te spreken hoe deze betrokken wordt bij de besluitvorming, op een moment dat het advies van de OR nog van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit. Je zou dus kunnen stellen dat de toekomstvisie niet adviesplichtig is, maar het overleg hierover wel een manier is om de OR tijdig bij de besluitvorming te betrekken.

Instemmingsplichtig zijn besluiten over regelingen met betrekking tot het personeelsbeleid, ook weer concreet opgesomd in de wet, en wel in art. 27 lid 1 WOR. Regelingen op het gebied van de arbeidsomstandigheden zijn instemmingsplichtig (art. 27 lid 1 sub d). Op basis daarvan kun je stellen dat de inrichting van de kantooromgeving instemmingsplichtig is. Het uitgangspunt om meer thuis te gaan werken zou je ook vanuit arbo-perspectief kunnen bezien en is dan ook instemmingsplichtig.

Voor meer achtergrond:

Adviesrecht

Instemmingsrecht

Redactie Inzicht 8-3-2024