Niet instellen van een OR is vaak een bewuste keuze

Vervolg op nalevingsonderzoek

Eind mei heeft minister Van Gennip het eindrapport van een verdiepend onderzoek naar de redenen voor niet-naleving van de WOR naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit verdiepende onderzoek is een vervolg op eerder onderzoek dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) liet uitvoeren naar de naleving van de WOR. Daaruit bleek dat 31% van de organisaties met een OR-plicht geen ondernemingsraad heeft.

Andere vorm medezeggenschap

Een deel van de werkgevers beschrijft dat het instellen van een OR gepaard gaat met aanzienlijke kosten voor de werkgever. Deze werkgevers zien een OR als een relatief kostbare manier om invulling te geven aan medezeggenschap. Ze geven aan dat ze op andere manieren invulling weten te geven aan medezeggenschap die aansluiten bij de behoeften van zowel werknemers als de werkgever.

Risico’s en een beperkte meerwaarde

Daarnaast spelen er vanuit het perspectief van werkgevers bepaalde risico’s die hen weerhouden een OR in te stellen, zoals een tragere besluitvorming en kans op het lekken van bedrijfsvertrouwelijke informatie. Naast de kosten en risico’s verwacht een deel van de werkgevers dat de meerwaarde van een OR voor hun onderneming beperkt zal zijn.

Te weinig inspanningen door werkgevers

Een deel van de werkgevers levert niet of nauwelijks inspanningen om de mogelijkheden om een OR op te richten onder de aandacht te brengen. Daarnaast blijkt uit de gesprekken dat maar weinig werkgevers onderzoeken of werknemers daadwerkelijk geen behoefte hebben aan een OR. In plaats daarvan zien zij een gebrek aan initiatief als voldoende bewijs dat animo voor een OR ontbreekt.

Let wel: de verantwoordelijkheid voor het instellen van een OR ligt bij de werkgever. Deze moet zijn werknemers hierbij informeren en motiveren, maar hierin schieten werkgevers dus vaak tekort.

Praktische belemmeringen

Ook zijn er werkgevers die wél bereid zijn om een OR in te stellen, maar door praktische belemmeringen worden tegengehouden. Het instellen van een OR vraagt om kennis, tijd en middelen, geven deze werkgevers aan in het onderzoek.

Meer beleidsmaatregelen

De minister vindt het belangrijk dat in de onderneming werkzame personen gebruik maken van hun grondwettelijk recht op medezeggenschap en dat de werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen en een OR instellen. Het ministerie van SZW ontwikkelt daarom (extra) beleidsmaatregelen om de naleving van de WOR bevorderen.

Voor meer achtergrond: Instellen en samenstellen ondernemingsraad

Redactie Inzicht 3-6-2024