Geen beroepsrecht voor OR: reorganisatie onder politiek primaat
Geen beroepsrecht voor OR: reorganisatie onder politiek primaat
Gegevens
- Nummer
- 2025/44
- Publicatiedatum
- 5 juni 2025
- Auteur
- Redactie
- Rubriek
- Uitspraak
- Trefwoorden
- adviesrecht, Ondernemingskamer, politiek primaat, publieke sector
- Relevante informatie
Feiten
In 2014 zijn de gemeenten Achtkarspelen de gemeente Tytsjerksteradiel op een aantal beleidsterreinen gaan samenwerken. In 2023 is besloten om met de samenwerking per 1-1-2025 te stoppen. Gevolg van dit besluit is dat de ambtelijke organisatie weer ondergebracht moet worden in beide eigen organisaties. Aan de OR van Achtkarspelen wordt advies gevraagd over de uitwerking van deze koerswijziging. De ondernemingsraad geeft aan bezwaren te hebben tegen de samenvoeging van de teams Groen, Reiniging en Wegen en adviseert voor het invoeren van een seniorfunctie binnen dit team. De gemeente besluit hierover dat de functie niet past binnen de gestelde kaders van de ambtelijke organisatie. De OR stapt naar de Ondernemingskamer omdat de gemeente niet in alle redelijkheid tot dit besluit is gekomen. De gemeente vindt dat het besluit onder het primaat van de politiek valt en dat de OR daarom geen beroep kan instellen.
Primaat van de politiek
De vaststelling en uitvoering van publiekrechtelijke taken door overheidsorganen die democratisch gecontroleerd worden of die onafhankelijk opereren, zijn formeel niet onderworpen aan de invloed van ambtelijke medezeggenschapsorganen. Dit wordt het primaat van de politiek genoemd. Onderwerpen die door de politiek genomen worden zijn uitgezonderd van het adviesrecht, behalve het recht om over deze kwesties advies uit te brengen over de personele gevolgen van de door de politiek genomen besluiten.
Beoordeling
De Ondernemingskamer oordeelt dat het besluit over de inrichting van de ambtelijke organisatie een politieke beslissing betreft en daarmee valt onder het zogeheten primaat van de politiek (art. 46d WOR). De rechter geeft aan dat het besluit gevolgen heeft voor de werkzaamheden van de binnen de gemeente in het team Groen, Reiniging en Wegen werkzame personen, maar niet in het bijzonder gericht op het regelen van die gevolgen. Dit leidt tot de slotsom dat de OR geen advies- of beroepsrecht heeft in deze situatie. Zelfs het feit dat de OR om advies is gevraagd, doet daar niets aan af. De Ondernemingskamer verklaarde het beroep van de OR daarom niet-ontvankelijk.
Commentaar
Deze uitspraak bevestigt dat besluiten over de inrichting van een gemeentelijke organisatie, inclusief de teamstructuur en het wel of niet instellen van functies zoals een seniormedewerker, onder het politieke primaat kunnen vallen. Dat beperkt de medezeggenschap: ook als de OR wel wordt geraadpleegd, betekent dat niet automatisch dat er ook beroep kan worden ingesteld. Het blijft belangrijk voor OR’en in de (semi)publieke sector om er scherp op te zijn of het besluit daadwerkelijk over personele gevolgen gaat, want alleen dan is het beroepsrecht zeker gesteld.
Gerechtshof Amsterdam (Ondernemingskamer) 09-12-2024, ECLI:NL:GHAMS:2024:3666
Peer van den Bouwhuijsen
Voor meer achtergrond: