Vanuit diverse sectoren lopen er al maanden acties en stakingen vanwege ontevredenheid over de huidige lonen. Inmiddels hebben zijn er voor diverse CAO’s akkoorden gesloten. We geven een update en een toelichting op de mogelijke rol van de OR bij dit onderwerp.
Stakingsgolf
Nederland heeft al even te maken met een heuse stakingsgolf. Een aantal daarvan was heel zichtbaar. Grote vuilniszakbergen in diverse gemeenten en het niet rijden van diverse bussen en treinen. ‘We zijn een jaar nog nooit begonnen met zo veel stakingen en acties’, valt het FNV op. Voor diverse sectoren zijn stakingen nog gaande of aangekondigd, zoals het streekvervoer en de ziekenhuizen.
Niet alleen over geld
Het gaat bij de stakingen niet alleen over geld. Ook de hoge werkdruk speelt vaak een rol. Mensen willen meer regie op bijvoorbeeld werktijden dan nu vaak kan. Bijvoorbeeld in de zorg hebben mensen vaak een afwisselend ritme met vroege en late diensten. Beroepsorganisatie NU’91 vraagt daarom door de actie ‘De zorg gaat op zwart’ om meer inspraak van het personeel in hun roosters en hun werkzaamheden. Het zal zaak zijn voor de werkgevers om hiermee creatiever te zijn om mensen vast te houden.
Resultaat
Er zijn in 2023 tot nu toe ruim 100 nieuwe cao’s afgesloten. De gemiddelde loonstijging is 6,1% op jaarbasis (bron: AWVN). Dat is bijna het dubbele ten opzichte van vorig jaar. De staking bij gemeenten werd eind februari beëindigd vanwege een CAO-akkoord: gemeentemedewerkers krijgen er gemiddeld 9% loon bij. Bij technische groothandels kwamen de partijen tot een akkoord van +6%. Ook drogisterijketen Etos is het in februari met vakbonden eens geworden over een nieuwe CAO: alle medewerkers van winkels in eigen beheer krijgen 5% meer loon. Chauffeurs in het leerlingen- en zorgvervoer kregen er +8% bij.
Invloed OR
Wat kan de OR? De hoogte van de beloning van werknemers is een primaire arbeidsvoorwaarde en valt daarom niet onder het instemmingsrecht van de OR. De OR heeft wel de taak om de naleving van de afspraken over arbeidsvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld vastgelegd in de CAO, te bevorderen. Dit geldt ook voor gelijke behandeling gezien de beloningsverhoudingen binnen de organisatie ( art. 28 lid 1 en lid 3 WOR ). Daarnaast kunnen de bevoegdheden van de ondernemingsraad over primaire arbeidsvoorwaarden uitgebreid worden in een ondernemingsovereenkomst ( art. 32 WOR ).
Voor meer achtergrond: Arbeidsvoorwaarden
Redactie Inzicht 13-03-2023